Ik coach regelmatig mensen die zich onzeker voelen op hun werk en die hun zelfvertrouwen op het werk willen vergroten. Ze twijfelen aan zichzelf en vragen zich af of ze wel goed genoeg zijn, of ze ‘het’ wel aankunnen. Hun zakelijk zelfvertrouwen is laag en daar hebben ze last van.
Zo kwam ik onlangs in contact met Ellen. Ze heeft een nieuwe functie als trainer, na jarenlang met veel plezier als consultant te hebben gewerkt binnen hetzelfde bedrijf. Ze reageerde dan ook enthousiast toen haar de nieuwe functie aangeboden werd en ging voortvarend van start. Maar na een paar maanden begon ze te twijfelen:
Kan ik dit eigenlijk wel? Ik doe het heel anders dan mijn collega. Zou het niet meer op zijn manier moeten? Wat weet ik er eigenlijk van? Kan ik niet weer beter terug naar mijn oude functie? Iedereen heeft straks door dat ik eigenlijk niks voorstel.
Zo ging het de hele dag en soms ook ’s nachts door in haar hoofd.
Je zakelijk zelfvertrouwen ontwikkelen
Als je weinig zakelijk zelfvertrouwen hebt of je voelt je vaak onzeker op je werk, dan wil je daar misschien iets aan doen. Bijvoorbeeld omdat je het gevoel hebt dat:
- het je belemmert in je ontwikkeling
- het je presteren in de weg zit (uit onderzoek blijkt overigens dat dat niet het geval is: onzekere mensen presteren niet minder goed dan zelfverzekerde mensen)
- je er ongelukkig van wordt
Er zijn 2 vormen van zelfvertrouwen:
1. Taakspecifiek zelfvertrouwen (self efficacy)
Een gevoel van ‘ik kan dat wel’, gekoppeld aan één specifieke taak.
2. Een gevoel van zelfvertrouwen over jezelf als hele persoon
Deze vorm van zelfvertrouwen is gekoppeld aan je zelfbeeld, je gevoel van eigenwaarde en een algeheel gevoel van (on)zekerheid.
Je kunt je wel voorstellen dat die eerste vorm van zelfvertrouwen relatief makkelijk te ontwikkelen is. Het is een kwestie van je de taak eigen maken en daarmee zal je gevoel van taakspecifiek zelfvertrouwen toenemen.
Bij de tweede vorm van zelfvertrouwen gaat dat helaas niet zo makkelijk. Vaak reageren andere mensen verbaasd als je over je zakelijke onzekerheid praat: “maar je doet alles toch hartstikke goed?” En zelfs als dat zo is en je dat beaamt, dan kan het toch zo zijn dat je je onzeker blijft voelen, omdat het gevoel van taakspecifiek zelfvertrouwen zich niet automatisch verbreedt naar een gevoel van algemeen zelfvertrouwen.
Hoe krijg je meer zelfvertrouwen in je werk? 9 tips
1. Verwerf een realistisch zelfbeeld
Als jouw perceptie van jezelf ongeveer overeenkomt met de perceptie die anderen van je hebben, dan heb je een realistisch zelfbeeld. Waarbij het goed is om te weten dat uit onderzoek blijkt dat mensen met een gezond en stevig zelfbeeld zichzelf meestal een beetje overschatten ?
2. Leren omgaan met je innerlijke criticus
Het kritische stemmetje in je hoofd dat je beoordeelt kan je erg onzeker maken. Het legt constant de nadruk op wat er niet goed is aan jou of wat je verkeerd doet. Als je dat stemmetje leert herkennen, kun je er anders mee omgaan, zodat de toon motiverend wordt, in plaats van evaluerend en kritisch.
3. Stop met perfectionisme en de lat te hoog leggen
Deze mechanismen genereren alleen maar negatieve energie omdat het nooit goed genoeg is.
4. Ontwikkel assertiviteit
Kom voor jezelf op, spreek je behoeften uit en stel grenzen, óók als je dat eigenlijk niet durft. Je zult merken dat je er steeds beter in wordt en daarmee groeit je zelfvertrouwen en je gevoel van eigenwaarde.
5. Richt je aandacht op de ander
Mensen die onzeker zijn, zijn vaak erg op zichzelf gericht. Als je leert om je aandacht op de buitenwereld of op andere mensen te richten, dan ben je niet zo met jezelf bezig en dat geeft rust.
6. Vergelijk jouw binnenkant niet met de buitenkant van een ander
Weet je hoe die zelfverzekerde en competente persoon die jij ziet zich van binnen voelt? Of doe je aannames? Hoe zien anderen jou op basis van je buitenkant?
7. Lees eens iets over het imposter syndroom
Misschien herken je je daarin en helpt het een beetje om te weten dat je niet de enige bent.
8. Oefen met zelfacceptatie
Onder een gebrek aan zelfvertrouwen ligt vaak een gebrek aan zelfacceptatie. Het gevoel dat je niet goed genoeg bent zoals je bent en dat je hard moet werken aan jezelf om beter te worden. Het is misschien contra-intuïtief, maar de start van je coachingstraject ligt dan bij zelfacceptatie. Uiteindelijk gaat het bij persoonlijke ontwikkeling altijd om de paradox: “je bent goed zoals je bent én er is ruimte voor ontwikkeling”.
9. Zorg goed voor jezelf
Als je goed eet, slaapt, beweegt enzovoorts, dan voel je je beter. En het versterkt je gevoel van zelfvertrouwen, omdat je trots kunt zijn dat het je lukt om goed voor jezelf te zorgen.
Ellen en ik zijn samen aan de slag gegaan met een aantal tips
We zijn begonnen met het toetsen van haar zelfbeeld door feedback te vragen aan haar collega’s, haar leidinggevende en een aantal deelnemers aan haar trainingen. Werkelijk iedereen was zeer tevreden over hoe ze het deed. Dat bevestigde dat het allemaal in haar hoofd zat en dat haar zelfbeeld onrealistisch was. (tip 1) En het bevestigt ook maar weer eens dat onzekerheid geen belemmering voor goede prestaties hoeft te zijn.
Als leuke bijkomstigheid vertelde de collega trainer in het feedback gesprek dat hij ook wel eens onzeker was en het steeds weer spannend vond om voor een nieuwe groep te gaan staan. Dat had Ellen nooit verwacht en ze realiseerde zich dat het een aanname van haar was, dat hij zo zelfverzekerd was. Zo zag het er alleen maar uit, aan de buitenkant. (tip 7)
Ze leerde het stemmetje van haar innerlijke criticus herkennen en hoe ze er anders mee om kon gaan. (tip 2) Ze leerde haar kritische/evaluerende manier van denken te ‘vertalen’ naar instruerend/motiverend.
Ze erkende dat ze de lat erg hoog had liggen – ze verwachtte van zichzelf dat ze minstens zo goed zou zijn in het geven van trainingen als haar collega die het al 10 jaar deed. En hoewel ze het lastig vond, probeerde ze de lat wat lager te leggen. (tip 3)
Een enorme eyeopener voor Ellen was het imposter syndroom. Daar herkende ze zich helemaal in. (tip 8)
Moet je wel helemaal van je onzekerheid af?
Waarschijnlijk zul je altijd een restje onzekerheid houden en misschien loont het om daar anders naar te kijken. Af en toe aan jezelf twijfelen heeft óók goede kanten: een gezonde dosis twijfel maakt dat je open staat om te luisteren naar anderen en om andere gezichtspunten te overwegen. Twijfel is de start van alle groei.
Met de 9 tips in dit blog kun je al de nodige stappen zetten naar meer zelfvertrouwen op het werk. Heb je het gevoel dat je wel wat ondersteuning kunt gebruiken? Plan dan een vrijblijvend kennismakingsgesprek in. Of wil je graag meer weten? Bel me dan gewoon even of stuur een mailtje.
Fijn zulke praktische tips!
Blij dat je er iets aan hebt, Annette!